close
Nieuws
1 november 2023
Marije Bakker

De onvervangbare rol van de mens in marktonderzoek: Waar AI tekortschiet

mens versus ai
In een tijdperk waar efficiëntie en technologie de boventoon voeren, speelt kunstmatige intelligentie (AI) steeds vaker een rol in het domein van marktonderzoek. Robots en geautomatiseerde systemen kunnen zeker veel interviews en enquêtes uitvoeren, maar de vraag blijft: waarom is de menselijke factor zo essentieel?

Meer dan vragen stellen

Met behulp van AI kun je snel en efficiënt een script met vragen afwerken. Maar hapert een respondent even voor het antwoord volgt? Dan is dat mijn teken om door te vragen. Een lijst met vragen kan dus dienen als een startpunt, maar de menselijke rol gaat verder dan het stellen van vragen. Het draait om het doorgronden van gevoelens en emoties, om het stellen van vervolgvragen en het leggen van verbanden. Het interpreteren van lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen is een menselijke vaardigheid die AI nog niet kan evenaren.

AI is uitermate geschikt om te ondersteunen bij verschillende onderzoeksvormen, maar als het aankomt op het begrijpen van het onbewuste, is menselijke betrokkenheid onvervangbaar. Het begrijpen van non-verbale communicatie en dat wat onuitgesproken blijft, vergt menselijk inzicht.

Mag ik even in je ijskast kijken?

Analyseren is net zo goed een menselijke kunst. Hoewel een tekstanalyse tool alle notulen kan genereren en een feitelijke analyse van de woorden kan maken, is het begrijpen van de dynamiek alleen mogelijk voor de persoon die fysiek aanwezig was. En juist die dynamiek geeft de nuances aan onderzoeksresultaten. Een online interview behoudt zijn menselijke waarde, want het stelt ons in staat om de ander recht in de ogen te kijken, reacties te observeren en een glimp op te vangen van hun wereld, zelfs als het een online onderzoek betreft. Zo heb ik respondenten wel eens gevraagd of ik even in hun ijskast mocht kijken om een beter beeld te krijgen bij de antwoorden die zij gaven. En ja, dit onderzoek was gericht op boodschappen doen 😉

“Hebben we het echt nog steeds over een achteraf betaalmethode?”

Een associatieve techniek genaamd ‘laddering’ onthulde een dieper inzicht tijdens onderzoek naar een achteraf betaalmethode. Een dieper inzicht dat met alleen de inzet van AI niet snel aan het licht was gekomen. Mensen gaven aan deze dienst te gebruiken om producten eerst te zien voordat ze betaalden, maar omdat we door konden vragen werd een diepere motivatie blootgelegd: vrijheid en geluk. Dit inzicht overstijgt het simpele gebruik van een betaalmethode en openbaarde onbewuste drijfveren die de betrokkenen zelf niet eens volledig begrepen. Laat staan als antwoord tegen een robot hadden kunnen geven.

De toegevoegde waarde voor opdrachtgevers

De menselijke kant van marktonderzoek heeft niet alleen waarde voor de onderzoekers, maar ook voor opdrachtgevers. Fysiek aanwezig zijn tijdens interviews kan een uniek perspectief bieden. Deze aanwezigheid stelt opdrachtgevers in staat om subtiele signalen op te vangen en interne belangen vroegtijdig te identificeren, iets wat via AI lastig zou zijn.

Voor ons als bureau blijft de menselijke factor van onschatbare waarde, iets wat voorlopig niet vervangen kan worden door AI. Het stelt ons in staat om de resultaten op een dieper niveau te interpreteren en te duiden, wat een puur AI-gestuurde benadering simpelweg niet kan evenaren. Dit neemt echt niet weg dat er ook talloze manieren zijn waarop AI marktonderzoek kan ondersteunen.

Ook interessant: Trap niet in deze valkuilen van ChatGPT bij marktonderzoek

Kortom, in een wereld waar AI steeds meer terrein wint, blijft de onvervangbare menselijke betrokkenheid in marktonderzoek een onschatbare troef die niet over het hoofd mag worden gezien. Het is dit menselijke aspect dat inzichten oplevert die verder gaan dan oppervlakkige data, en dat een onmisbare waarde toevoegt aan de kwaliteit van ons begrip van de menselijke drijfveren achter gedrag en besluitvorming.

Lees hier verschillende voorbeelden van kwalitatief onderzoek of neem vrijblijvend contact met mij op voor meer informatie.

Portret Marije

Marije Bakker

Verbetering en groei. Daar draag ik bij Ruigrok graag aan bij. Ik krijg energie van projecten die maatschappelijk relevant zijn en echt impact maken. Waarbij we organisaties kunnen helpen om te verbeteren en groeien.

Dit begint bij het luisteren naar de doelgroep en het beter begrijpen van hun behoeftes. Als kwalitatief onderzoeker krijg ik de kans krijg om allerlei verschillende doelgroepen het hemd van het lijf te vragen. Met mijn achtergrond in sociale psychologie sta ik stil bij de bewuste én onbewuste processen die iemand beïnvloeden. Daarnaast ben ik binnen Ruigrok expert op het gebied van Research Communities. Een mooie methode om een doelgroep langer te volgen en veel te leren over hun context, gewoontes en gedachten.

Verder ben ik graag bezig met het verhogen van de kwaliteit van ons eigen werk. Bijvoorbeeld door nieuwe collega’s te begeleiden of verbeteringen te signaleren in onze werkprocessen. Samenwerken – met zowel opdrachtgevers als collega’s – vind ik daarbij heel belangrijk. Zodat we samen groeien.

Laatste updates

Nieuws